Muốn khỏe đẹp không thể bỏ qua phương pháp ăn uống lưu tâm

Bạn hẳn đã nghe hằng triệu lần câu nói: Ăn gì bổ nấy. Câu thành ngữ bất hủ này rất đúng – những gì bạn chọn để nuôi dưỡng cơ thể mình có sức ảnh hưởng to lớn đến sức khỏe của bạn. Tuy nhiên, nếu quy luật đơn giản này là điều cốt yếu, vậy thì tại sao bạn lại gặp phải quá nhiều khó khăn trong việc duy trì tình trạng sức khỏe và cân nặng của mình ở trạng thái tốt nhất?

Muốn khỏe đẹp không thể bỏ qua phương pháp ăn uống lưu tâm

Câu trả lời nằm ở chỗ, chuyển hướng sự quan tâm của bạn từ những gì bạn ăn sang cách bạn ăn chúng. Nói một cách logic là, thói quen và cách ăn uống tốt tác động trực tiếp đến việc lựa chọn thực phẩm của chúng ta. Nói cách khác, cách bạn ăn như thế nào có ảnh hưởng đến những món bạn ăn.

Các nhà khoa học ở đại học New Mexico đã nghiên cứu 25 bệnh nhân được huấn luyện với phương pháp Mindful Eating – Ăn uống lưu tâm (còn gọi là “ăn uống chánh nhiệm” trong thiền học) theo thiền sư Thích Nhất Hanh và kết quả cho thấy một sự sụt giảm đáng kể của biểu hiện trầm cảm, lo lắng, và chứng rối loạn ăn uống. Kết quả này cũng liên kết giữa ăn uống lưu tâm với giảm cân, và cả việc giảm nguy cơ các bệnh tim mạch rõ rệt. Vậy thì bạn nên ăn uống như thế nào để đạt được những lợi ích của việc ăn uống lưu tâm ấy?

Ăn uống lưu tâm là gì?

Bất cứ khi nào chúng ta ăn hoặc uống, tất cả các giác quan của chúng ta tham gia vào việc ăn uống và trải nghiệm. Ăn và uống lưu tâm không chỉ nuôi cơ thể chúng ta và bảo vệ sức khỏe thể chất mà còn nuôi dưỡng cảm xúc và ý thức của chúng ta.

Hãy tưởng tượng: bạn muốn ăn món ăn ưa thích của bạn – ví dụ như phở bò và bạn lấy miếng cắn đầu tiên. Bây giờ cố gắng làm điều này – sau khi cắn miếng đầu tiên, đặt đũa xuống và bắt đầu thưởng thức những hương vị khác nhau trong tô phở. Nhai chậm, không nói chuyện và điều chỉnh trong các hương vị của bánh phở, bò, mùi thơm của các loại thảo mộc khác nhau như hồi, quế, gừng, hành.

Ăn uống thường được gắn liền với khoái lạc giác quan và được tiêu thụ nhanh chóng

Lặp lại bước này và bạn sẽ trải nghiệm một kết nối sâu sắc hơn với cơ thể của bạn và các thực phẩm bạn ăn. Cách thức này được gọi là ‘Ăn uống lưu tâm’ một khái niệm về gốc rễ của giáo lý Phật giáo, giúp chúng ta trở nên ý thức về những gì ta tiêu thụ thay vì chỉ ăn vô thức để đánh bại căng thẳng.

Ăn uống thường được gắn liền với khoái lạc giác quan và được tiêu thụ nhanh chóng. Nhưng hãy tưởng tượng bạn nếm mọi hương vị trong thực phẩm tiêu thụ, bạn sẽ cảm thấy một cảm giác của sự điềm tĩnh trong nhận thức.

3 nguyên tắc cơ bản của ăn uống lưu tâm

Sau đây là ba nguyên tắc cơ bản của phương pháp ăn uống lưu tâm, thứ sẽ giúp bạn có một nền tảng vững chắc và những thói quen tốt cho sức khỏe trong tương lai:

Sau đây là ba nguyên tắc cơ bản của phương pháp ăn uống lưu tâm

Điều khiển sự thỏa mãn bản thân

Mỗi khi bạn thấy mình đang với lấy một bịch snack, hãy tự hỏi bản thân 2 điều: “mình đang cần ăn gì?” và “mình đang muốn ăn gì?” Hãy thành thật với chính mình, và suy ngẫm. Hít một hơi thật sâu và chú ý xem liệu cơ thể bạn có đang thèm muốn thứ gì cụ thể không. Mức năng lượng của bạn có thấp không? Bạn có cần thức ăn để nạp lại năng lượng, hay bạn đang cảm thấy lo lắng, chán nản, hay chỉ đơn giản là thèm ăn? Dành chút thời gian để tự ý thức về bản thân trước khi bạn bắt đầu ăn. Một khi bạn đã bắt đầu ăn, hãy điều chỉnh cơn đói, sự no bụng và sự thoả mãn. Việc này gọi là điều khiển sự thỏa mãn. Điều khiển sự thỏa mãn cho bạn một cơ hội để lắng nghe cơ thể mình và trân trọng những gì cơ thể đang nói với bạn. Khi bạn tạo ra được sự nhận thức này, bạn sẽ tự động bắt đầu ăn chậm hơn, tiêu hóa tốt hơn, và cảm giác vui vẻ hơn từ việc ăn uống của mình – tất cả những thứ này, cộng thêm việc bạn sẽ ăn với khẩu phần ít lại.

Tập trung ăn uống

Lần cuối cùng bạn ăn một bữa ăn mà không coi tivi hay nhìn vào điện thoại của mình là khi nào? Trong xã hội hiện đại của chúng ta, nền văn hóa trả lời ngay lập tức, ăn một bữa ăn mà không mất bị xao lãng là một điều hiếm thấy. Khi sự tập trung của bạn nằm ở ngoài thức ăn của mình, nguy cơ ăn quá nhiều sẽ tăng đột biến. Thức ăn là một trong những món quà cơ bản nhất của tạo hóa – ăn uống không tập trung làm hao mòn sự tận hưởng và thỏa mãn tự nhiên đối với thức ăn. Để lấy lại sự thỏa mãn tự nhiên này và làm bạn cảm thấy thích thú hơn, hãy ăn trong một môi trường êm dịu, vui tươi và đầy hấp dẫn. Bằng việc luyện tập này, bạn sẽ thấy rằng cần ít thức ăn hơn nhiều để làm bạn cảm thấy đã đủ no.

Ăn từ tốn – suy nghĩ sâu xa

Chuyển đổi tâm trí của bạn sang trạng thái biết ơn sẽ tác động đến từng tế bào của bản thân. Tập luyện việc tỏ ra biết ơn trước các bữa ăn đem lại hiệu ứng tức thì trong nhịp thở, huyết áp, nhịp tim, nồng độ hoóc-môn, và khả năng tiêu hóa của chúng ta. Dành một vài giây để cảm ơn những đĩa thức ăn nằm trước mặt bạn và công đoạn chế biến để đưa chúng lên đĩa ăn của mình. Hãy thừa nhận sự tuyệt diệu của cơ thể bạn và tất cả những gì cơ thể làm để hỗ trợ duy trì sự sinh tồn của bạn. Theo thời gian, thái độ của bạn với thức ăn sẽ trở thành một trong những gì đáng trân trọng nhất, và là chìa khóa giúp bạn đến với cuộc sống lành mạnh nhất của mình.

Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn về ăn uống lưu tâm, bạn có thể tìm đọc cuốn sách Savor: Mindful Eating, Mindful Life của thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Ích lợi của ăn uống lưu tâm

Có thể thưởng thức món ăn tốt hơn. Bạn sẽ tìm thấy được những niềm vui trong ăn uống

Tiêu hóa được cải thiện. Sự tiêu hóa thức ăn bắt đầu ngay trong miệng bằng nước bọt. Nếu thức ăn không được nhai kỹ, thì các bộ phận còn lại trong hệ thống tiêu hóa phải làm việc nhiều hơn. .

Ăn ít cũng thấy đủ. Ăn uống lưu tâm phần nào cũng có nghĩa là giảm bớt việc ăn uống quá độ. Điều lợi ích ở đây thực sự là việc ta vẫn có thể cảm thấy thỏa mãn dù ăn ít. Thí dụ, chỉ ăn một hay hai miếng sô-cô-la bạn cũng thấy đủ, không thèm muốn ăn hết cả thanh kẹo. Bạn sẽ không còn đi ngủ với cảm giác no ứ, đầy hơi. Và bạn có thể mặc được những chiếc quần jean ưa thích vì ‘bụng béo’ đã biến mất.