Những Nguyên Nhân Gây Ra Mụn Ở Người Trưởng Thành Và Cách Điều Trị

Để tìm được phương pháp trị mụn hiệu quả cho người lớn, có thể bạn đã phải thử qua vô số lotion, thuốc, serum ngoài kia. Nhưng nó cũng giúp cho bạn biết được gốc rễ của vấn đề. Nói cách khác, để thực sự điều trị mụn ở người trưởng thành, bạn cần phải hiểu nguyên nhân gây ra nó ngay từ đầu.

Bởi thành thật mà nói, không có gì đáng thất vọng hơn là đợi mãi đến 20 tuổi để có làn da sạch và sau đó biết rằng những kích ứng tồi tệ không nhất thiết sẽ kết thúc ở tuổi teen. Biết được nguyên nhân gây ra mụn có thể giúp bạn làm sạch da và ngăn ngừa các kích ứng. Hãy tiếp tục đọc để tìm hiểu một số nguyên nhân gây mụn phổ biến nhất ở người trưởng thành và cách tốt nhất để điều trị những mụn trứng cá cứng đầu này.

Những gì có thể gây ra mụn?

Tại gốc của tất cả các mụn trứng cá là một lỗ chân lông bị tắc. Lỗ chân lông của bạn, là lỗ mở bao quanh mỗi nang lông, là một phần quan trọng trên da của bạn vì chúng chứa các tuyến bã nhờn.

Những tuyến này tiết ra bã nhờn (dầu) thông qua lỗ chân lông, giúp giữ cho làn da của bạn mềm mại và được bảo vệ. Nhưng nếu lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bụi bẩn, tế bào da chết, dầu thừa và có thể là vi khuẩn thì sẽ gây ra mụn.

Đôi khi, chỉ cần chăm sóc da tốt hơn bằng cách làm sạch hoặc tẩy tế bào chết thường xuyên là đủ để ngăn ngừa mụn trứng cá. Đối với nhiều người khác, tình hình phức tạp hơn. Đặc biệt, khi bạn là một người trưởng thành, cố gắng tìm ra những gì mà gây ra mụn trứng cá có thể khiến bạn trở nên khá bực bội.

NGUYÊN NHÂN GÂY MỤN PHỔ BIẾN Ở NGƯỜI LỚN

1. Rối loạn nội tiết tố

Bác sĩ da liễu Julia Tzu, M.D., thuộc khoa Da liễu Phố Wall, nói rằng: “Biến đổi của hoóc môn, chẳng hạn như trước một chu kỳ kinh nguyệt, là nguyên nhân chính gây ra mụn”.

Ví dụ, sự gia tăng progesterone (xảy ra sau khi rụng trứng) có thể liên quan đến mụn trứng cá vì nó làm tăng sản xuất bã nhờn trên da của bạn. Androgens (nội tiết tố nam) như testosterone cũng có thể làm tăng sản xuất bã nhờn. Như vậy, nội tiết tố có thể là nguyên nhân gây ra mụn dù nam hay nữ.

Bác sĩ da liễu Rebecca Kazin, MD, thuộc Viện Phẫu thuật Laser Da liễu Washington và Khoa Da liễu Johns Hopkins, có chia sẻ: “Vấn đề này thường làm cho đầu mụn ở dạng mụn nang sâu (đau) và xuất hiện quanh cằm, cổ và lưng”.

Mụn nang là túi mủ hình thành sâu trong da. Chúng khá khó để điều trị và thường để lại sẹo.

Bởi vì nội tiết tố của bạn thay đổi tự nhiên tại một số điểm nhất định trong cuộc sống nên mụn trứng cá liên quan đến nội tiết tố rất có thể nổi lên khi:

• Quanh kỳ kinh nguyệt
• Trong hoặc sau khi mang thai
• Trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh
• Khi bạn bắt đầu hoặc ngừng sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố

2. Stress

Chúng ta biết rằng căng thẳng mãn tính đóng một vai trò rất lớn trong các vấn đề về da chẳng hạn như mụn và có lẽ liên quan đến hormone cortisol.

Khi bạn bị stress, tuyến thượng thận của bạn tiết ra cortisol. Mặc dù nó thường được gọi là hormon môn căng thẳng, nhưng cortisol thực sự là một hợp chất quan trọng giúp điều chỉnh hàng tấn các quá trình khác nhau trong cơ thể, bao gồm hệ thống miễn dịch, hệ tiêu hóa và hệ thần kinh ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn.

Mức độ của nó thay đổi tự nhiên theo thời gian (ngay cả trong một ngày). Nhưng khi bạn gặp căng thẳng, đặc biệt là căng thẳng mãn tính, cortisol có thể bắt đầu làm việc quá giờ, gây ra các vấn đề với các quá trình cơ thể đó, bao gồm cả việc làm rối loạn làn da của bạn. Nghiên cứu cho thấy nó có thể góp phần gây ra mụn trứng cá bằng cách tạo ra một môi trường thuận lợi cho mụn viêm do vi khuẩn.

3. Ô nhiễm

Bạn có thể không xem xét ảnh hưởng của môi trường đối với làn da của mình, đặc biệt là bụi bẩn và bức xạ tia cực tím bên ngoài. Bác sĩ Schultz nói: “Ô nhiễm không khí đặt lớp “rác” trên mặt bạn, đặc biệt nếu bạn sống trong một thành phố”.

Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn không hoàn toàn hiểu được ô nhiễm có thể góp phần gây ra mụn như thế nào. Rõ ràng, có quá nhiều bụi bẩn trên mặt, có thể làm tăng khả năng bị bít lỗ chân lông. Vì vậy loại bỏ những thứ đó thông qua thói quen làm sạch phù hợp chắc chắn rất hữu ích. Nhưng liệu tiếp xúc với tia UV hoặc hóa chất trong không khí có thực sự làm hỏng làn da của bạn? Hay gây mụn?

Vâng, chúng ta biết rằng tiếp xúc với tia cực tím làm tăng nguy cơ ung thư da và các dấu hiệu lão hóa sớm, như nếp nhăn và đốm đen. Và da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây ra mụn trứng cá vì nó làm khô da, dẫn đến sản xuất dầu dư thừa để bù đắp. Đó là lý do tại sao quan trọng để dùng một loại kem chống nắng phổ rộng với ít nhất 30 SPF mỗi ngày. Nó sẽ giúp ngăn ngừa mụn trứng cá trưởng thành và giúp bảo vệ khuôn mặt của bạn nói chung.

4. Sử dụng sai sản phẩm

Nếu bạn có làn da dầu hoặc da hỗn hợp và dễ bị mụn, bạn nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc da có nhãn “oil-free,” “noncomedogenic,” or “water-based”. Những sản phẩm như thế này ít có khả năng làm tắc nghẽn lỗ chân lông của bạn.

5. Làm sạch quá thường xuyên hoặc quá mạnh

Bác sĩ Kazin nói rằng: “Rửa mặt quá nhiều có thể gây mụn trầm trọng”. Mặc dù một số người có làn da đặc biệt khô hoặc nhạy cảm thấy rằng họ chỉ cần làm sạch một lần một ngày, nhưng hầu hết chúng ta nên rửa mặt hai lần một ngày bằng sữa rửa mặt nhẹ nhàng. Làm sạch nhiều hơn thế thường là quá nhiều và chỉ có thể làm khô da, mà có thể khiến [nó] sản xuất nhiều dầu hơn để bù đắp.

Ngoài ra, tẩy tế bào chết quá thường xuyên hoặc với các sản phẩm quá khắc nghiệt có thể làm hỏng da và làm trầm trọng thêm mụn trứng cá. Loại tẩy tế bào chết bạn nên làm và tần suất bạn nên thực hiện phụ thuộc vào loại da của bạn và mối quan tâm chính về da của bạn. Nhưng nói chung, các chuyên gia khuyên bạn nên sử dụng các chất tẩy da chết hóa học nhẹ nhàng hơn (các sản phẩm có chứa các thành phần như axit lactic, axit glycolic hoặc axit salicylic) trên các loại tẩy da chết hoặc bàn chải, được coi là tẩy da chết thủ công hoặc vật lý.

Các chuyên gia cũng khuyên bạn nên tẩy tế bào chết không quá ba lần mỗi tuần đối với hầu hết mọi người. Nếu bạn có làn da khô hoặc nhạy cảm hơn, chỉ cần tẩy tế bào chết một lần một tuần.

6. Một số loại thực phẩm (đối với một số người)

Tất cả chúng ta đều nghe nói rằng một danh sách dài các thực phẩm như socola, đồ chiên, pizza, caffeine hoặc sữa có thể gây ra mụn trứng cá. Tuy nhiên, Tiến sĩ Schultz nói rằng: “Không có bằng chứng thuyết phục nào cho thấy lựa chọn chế độ ăn uống của chúng tôi tạo ra sự khác biệt lớn về mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá.”

Tuy nhiên, mỗi người mỗi loại da khác nhau có thể có phản ứng xấu sau khi ăn một số loại thực phẩm. Vì vậy, quy tắc hướng dẫn ở đây là lắng nghe làn da của bạn, và hãy thử cắt bỏ những thực phẩm mà bạn nghĩ là không tốt cho da mình. Điều đó nói rằng, lên kế hoạch cho bất kỳ thay đổi chế độ ăn uống lớn nào, đặc biệt là những người liên quan đến việc loại bỏ thực phẩm. Đây này nên được thực hiện với sự hướng dẫn của bác sĩ. Vì vậy hãy cân nhắc trò chuyện với bác sĩ da liễu.

7. Một số tình trạng sức khỏe

Trong một số trường hợp, mụn ở người trưởng thành có thể là triệu chứng của tình trạng sức khỏe khác. Ví dụ, một tình trạng phổ biến liên quan đến hormone dẫn đến mụn trứng cá là hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) – một tình trạng gây ra các triệu chứng như chu kỳ không đều, lông mặt và tăng cân. Nhưng PCOS cũng được biết là gây ra mụn do sự biến đổi bất thường trong nội tiết tố.

Mayo Clinic nói: “Ngoài ra, các loại thuốc như corticosteroid, lithium hoặc androgen có thể gây ra mụn trứng cá như một tác dụng phụ”. Vì vậy, nếu bạn có bất kỳ bệnh nào đang được chữa trị với các loại thuốc đó, bạn sẽ dễ bị nổi mụn hơn.

Nếu bạn nghĩ rằng mụn của bạn có thể là do vấn đề sức khỏe tiềm ẩn hoặc thuốc thì nên đến gặp bác sĩ da liễu để tìm hiểu những gì thực sự đang xảy ra.

8. Di truyền

Nếu một người họ hàng thân thiết của bạn đã phải đối phó với mụn trứng cá ở người trưởng thành, bạn có thể có xu hướng mắc bệnh này. Một phần là vì một số thứ về làn da của bạn có yếu tố di truyền, như kích thước và tình trạng của lỗ chân lông.

Những yếu tố di truyền này có thể nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn, nhưng bạn có thể thay đổi nhờ chế độ chăm sóc da của bạn. Điều đó có nghĩa là biết loại da của bạn và sử dụng các sản phẩm và các bước skincare phù hợp với da bạn, có thể nhờ trợ giúp của bác sĩ da liễu và các phương pháp điều trị mụn theo toa.

KẾ HOẠCH ĐIỀU TRỊ MỤN TỐT NHẤT CHO NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

1. Điều trị tại chỗ với các thành phần chống mụn trứng cá

Điều đầu tiên và quan trọng nhất cần làm khi giải quyết mụn là đảm bảo bạn có một số sản phẩm với các thành phần được hỗ trợ khoa học theo ý của bạn. Hãy nhớ rằng không phải mọi sản phẩm hay thành phần đều có tác dụng với tất cả mọi người, và nhiều sản phẩm trong số này cần được sử dụng liên tục trong một vài tuần trước khi có bất kỳ thay đổi đáng chú ý nào trên da của bạn. Vì vậy, hãy thật kiên trì. Và nếu bạn không thấy bất kỳ kết quả nào hoặc bạn không thể tìm được những sản phẩm không gây kích ứng da, hãy nói chuyện với bác sĩ da liễu để được hướng dẫn và có thể điều trị theo toa.

Dưới đây là các thành phần bạn cần tìm kiếm:

– Salicylic acid là một beta-hydroxy-acid (BHA), một loại tẩy da chết hóa học. Nó hoạt động bằng cách hòa tan các liên kết giữa các tế bào da chết. Axit salicylic cũng đặc biệt hữu ích khi điều trị mụn vì nó có thể hòa tan trong dầu, cho phép nó hoạt động tốt mà không ảnh hưởng sâu hơn trong lỗ chân lông của bạn so với các chất tẩy da chết hóa học khác.

– Glycolic acid là một axit alpha-hydroxy (AHA), một loại tẩy da chết hóa học khác. Hãy chú ý đến nồng độ axit glycolic trong một sản phẩm nhất định vì điều này sẽ gợi ý cho bạn về độ mạnh của nó. Khi nồng độ càng cao, sản phẩm sẽ mạnh hơn, nhưng cũng nhạy hơn. Vì vậy, nếu bạn là người mới bắt đầu, hãy bắt đầu ở mức thấp.

– Axit lactic là một chất tẩy da chết hóa học khác, AHA. Nhưng axit lactic được biết đến là nhẹ nhàng hơn so với các loại tẩy da chết hóa học khác, vì vậy nó là một sản phẩm tốt để bắt đầu điều trị tẩy tế bào chết.

– Các axit polyhydroxy (PHAs), bao gồm gluconolactone và axit lactobionic, là một loại chất tẩy da chết hóa học khác và thường được coi là nhẹ nhàng nhất. Nếu bạn có làn da rất khô hoặc nhạy cảm, hoặc bạn đã có phản ứng xấu với các chất tẩy da chết hóa học khác trong quá khứ, bạn nên cân nhắc sử dụng PHA.

– Benzoyl peroxide hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn gây mụn trong khi tẩy tế bào chết. Nó không nhẹ nhàng như các chất tẩy da chết hóa học, vì vậy hãy cẩn thận khi sử dụng và đảm bảo giữ ẩm.

– Sulfur không có nhiều nghiên cứu đằng sau nó cho rằng có thể điều trị mụn nhưng nó thường là một phương pháp điều trị được đề nghị cho các vết sưng giống như mụn liên quan đến bệnh hồng ban.

– Azelaic acid là một loại thuốc trị mụn rất tuyệt vời trong việc làm sạch các vết sưng đôi khi thấy trong bệnh hồng ban cũng như mụn nhọt.

– Retinoids là các dẫn xuất vitamin A, bao gồm retinol, retinal (retinaldehyd) và axit retinoic. Chúng có các lựa chọn không cần kê đơn (thường là thành phần hoạt chất retinol trong các loại này) và các phiên bản kê đơn mạnh hơn. Bác sĩ TzuRetinoids nói rằng: Retinoids là một trong những phương pháp điều trị mụn trứng cá hiệu quả nhất và cũng là một thành phần chống lão hóa hiệu quả cao.

Nhược điểm lớn nhất là chúng rất khắc nghiệt và đôi khi có thể quá nhiều cho làn da nhạy cảm, đặc biệt là khi bạn lần đầu tiên bắt đầu sử dụng chúng. Đó là lý do tại sao khi mới bắt đầu chỉ nên dùng vài ngày một tuần. Phải luôn giữ ẩm và cực kỳ siêng năng trong việc sử dụng kem chống nắng khi sử dụng retinoid.

2. Tẩy tế bào chết

Bác sĩ Schultz nói: “Tẩy tế bào chết là điều quan trọng nhất bạn có thể làm thường xuyên để chống lại mụn trứng cá cả về mặt ngăn ngừa và điều trị nó. Cho dù bạn chọn sử dụng tẩy da chết hóa học hay vật lý, hãy biết rằng bước này sẽ giúp ngăn ngừa mụn bằng cách giữ cho lỗ chân lông của bạn thông thoáng và giúp loại bỏ bất kỳ tắc nghẽn nào bạn đang có.”

Nếu làn da của bạn có thể xử lý nó, axit glycolic là thành phần mà Tiến sĩ Schultz đề nghị sử dụng trong các sản phẩm hoặc mặt nạ thay vì sữa rửa mặt sẽ chỉ lưu lại trên da bạn trong một khoảng thời gian ngắn.

Ông cũng nói rằng hãy cẩn thận không tẩy tế bào chết quá thường xuyên, có thể dẫn đến da bị kích thích, bong tróc, khô. Từ một đến ba lần một tuần là rất nhiều đối với hầu hết mọi người, nhưng làn da của bạn có thể mất nhiều hơn hoặc ít hơn tùy thuộc vào loại da và mối quan tâm của từng cá nhân.

3. Điều trị tại chỗ

Các phương pháp điều trị tại chỗ là chìa khóa để điều trị mụn mủ ASAP, đặc biệt là các phương pháp có chứa benzoyl peroxide, hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, nó có thể hơi khắc nghiệt, vì vậy những người có làn da nhạy cảm nên cẩn thận với nó.

4. Sản phẩm chống viêm

Như chúng tôi đã đề cập, mụn nhọt hình thành khi lỗ chân lông bị tắc do bụi bẩn, dầu và tế bào da chết. Nếu vi khuẩn cũng có mặt, mụn có thể bị viêm, có nghĩa là nó trở nên đỏ, sưng và đau. Không phải tất cả các mụn nhọt đều bị viêm, nhưng khi viêm có xu hướng rất khó chịu để đối phó. Vì vậy, tìm cách để làm dịu chúng trong khi điều trị tận gốc vấn đề là điều cần thiết.

Nếu bạn bị mụn trứng cá, hãy tìm những sản phẩm có chứa các thành phần làm dịu (như bột yến mạch keo, lô hội hoặc centella asiatica) bên cạnh các thành phần chống mụn trứng cá, như axit salicylic.

5. Thuốc uống

Tùy thuộc vào nguyên nhân gốc rễ và mức độ nghiêm trọng của mụn, có thể bạn thấy các phương pháp điều trị tại chỗ không giải quyết được. Ví dụ, mụn do nội tiết tố được thúc đẩy bởi các quy trình nội bộ có thể thực sự được thuần hóa bằng các loại thuốc bên ngoài.

Trong trường hợp đó, bác sĩ da liễu có thể đề nghị một loại thuốc uống. Bác sĩ Tzu nói rằng: “Các loại thuốc điều trị rối loạn nội tiết tố, chẳng hạn như thuốc tránh thai và spironolactone, rất hữu ích trong việc kiềm chế cằm nội tiết tố và bùng phát mặt dưới.” Ngoài ra, retinoids uống như isotretinoin (trước đây là Accutane) được coi là là loại thuốc da liễu mạnh với mụn trứng cá.

6. Tiêm Cortisone

Khi nói đến mụn nang, phương pháp điều trị tại chỗ không có khả năng giải quyết. Và bởi vì những cái mụn lớn và đau đớn nằm sâu trong da, nên chúng có khả năng dễ để lại sẹo nếu bạn nặn và chọc vào chúng hơn so các loại mụn khác. Tiến sĩ Schultz cảnh báo: “Cách duy nhất để giảm nó nhanh chóng là hút mủ, và đó không phải là một trường hợp nên tự thực hiện”.

Một lựa chọn khác là tiêm một mũi cortisone để đối phó với một u nang cứng đầu. Bác sĩ Tzu nói đây là cách điều trị tại chỗ đúng đắn đối với các tổn thương do mụn nang gây ra.

Tuy nhiên, có nhiều cách để đối phó với chúng tại nhà, bằng cách áp dụng một miếng gạc ấm hoặc lạnh, bôi một lượng nhỏ kem hydrocortisone không cần kê đơn để làm dịu chứng viêm.

Đọc thêm:

Lợi và hại khi dùng Benzoyl Peroxide trị mụn

Nhắc nhở bản thân: Lấy mụn chứ đừng nặn mụn