Bác sĩ hướng dẫn detox khoa học giúp chống chọi thực phẩm bẩn

Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (Hoa Kỳ) đã báo cáo rằng có đến 85% của tất cả các bệnh được gây ra bởi các độc tố và các chất ô nhiễm trong cơ thể. Trong hoàn cảnh sống mà từ không khí đến nước và thực phẩm đều “bẩn” thì làm sao để thải độc hiệu quả – an toàn – khoa học, tránh tiền mất tật mang đã trở nên quan trọng với tất cả mọi người, chứ không phải chuyện trong nhà ngoài ngõ nữa.

Độc tố là gì? Độc tố là chất gây tổn hại cho thể chất nếu dùng liều lượng đủ lớn, được chứng minh là có thể gây tử vong. Có rất nhiều chất độc hại mà chúng ta tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp hàng ngày. Các chất có hại tích lũy nhất trong cơ thể chúng ta gồm:

• Ô nhiễm không khí: từ xác chết động vật phân hủy, chất thải nhà máy công nghiệp, xe cộ, khói thuốc lá
• Các chất bảo quản thực phẩm, phụ gia và chất tạo ngọt nhân tạo
• Sản phẩm trang điểm, thuốc nhuộm tóc, nước hoa và sản phẩm tẩy rửa gia dụng thường chứa hóa chất mạnh gây hại cho cơ thể.
• Rượu và các chất gây nghiện
• Các kim loại nặng

Một trong các độc tố thường được nhắc đến nhiều nhất đó là: kim loại nặng. Chúng là gì? Kim loại nặng bao gồm đồng, kẽm, chì, thủy ngân, asen và cadmium. Kim loại nặng có nguồn gốc chủ yếu là từ khói xe, thuốc lá, các đường ống nước mục nát và trong sơn nhà đã cũ.

Hãy học về hệ tiêu hóa của con người…

Tiêu hóa là quá trình mà thực phẩm được đưa vào ruột, sau đó bị phá vỡ thành những vật chất nhỏ, rồi được hấp thu qua thành ruột để vào máu. Dòng máu sẽ phân phối chất dinh dưỡng cho toàn cơ thể tồn tại và hoạt động. Các chất độc hại có trong cơ thể không chỉ từ môi trường sống, thực phẩm, mà còn được tạo ra từ các hoạt động trao đổi chất, tăng trưởng, bảo trì và chuyển hóa trong tế bào. Tất cả các chất độc hại này rồi sẽ vận chuyển đến đại tràng, để “tẩu tán” ra khỏi cơ thể.

1 trong 2 “đại ca” của hệ giải độc tự nhiên cơ thể là: đại tràng (ruột già). Trái với quan điểm cho rằng đại tràng chỉ đơn thuần là nơi chứa phân và chất thải, trên thực tế, đại tràng có chức năng hơn thế! Đại tràng có thể tận thu nốt các chất dinh dưỡng, điện giải, vitamin và nước mà ruột non chưa hấp thu hết. Từ lúc được ăn vào miệng, thực phẩm thường mất 12-24 giờ để đi du lịch khắp cơ thể trước khi tới đại tràng. Nếu chất độc hại không loại bỏ mà tích tụ trong đại tràng, nó sẽ lại-được-hấp-thụ-bởi-chính-cơ-thể-mình (sự tự thụ độc) đồng thời tạo nên các cặn phân dính cứng trên thành đại tràng (cặn phân này chứa nhiều kim loại nặng) rất khó đào thải.

….trước khi muốn biết thải độc tố (detoxification) là gì?

Hiện nay vẫn chưa có một định nghĩa cụ thể và chuẩn xác về detox (thải độc tốt cơ thể) là gì. Hầu hết chuyên gia đồng thuận rằng: detox là một quá trình trung hòa, biến đổi hoặc loại bỏ các chất không mong muốn ra khỏi cơ thể, để cải thiện và tối ưu hóa hoạt động của toàn cơ thể.

Cần phải khẳng định rằng: thải độc tố cơ thể không phải là vấn đề gì mới mẻ hay to tát cả. Khi một cơ thể sống được sinh ra, “thải độc” đã là một chức năng cơ bản, thiết yếu, mang tính sống còn. Quá trình thải độc tự nhiên (natural detoxify) này hoạt động liên lỉ không ngừng, ngày này qua ngày khác không hề mệt mỏi, và tương tác với tất cả các chức năng khác của cơ thể. Và tên cầm đầu của hệ thống này chính là gan và đại tràng, sau đó là thận, phổi, hệ bạch huyết, da và hàng trăm loại enzym khác.

Một cách tự nhiên, tất cả mọi người, dù già lão hay trẻ nít, đều luôn ý thức giữ gìn sự sạch sẽ bên ngoài cơ thể (tắm rửa hàng ngày, làm sạch răng mỗi 6 tháng, vv…), nhưng chưa bao giờ nghĩ đến chuyện làm sạch nó từ bên trong. Thêm vào đó, không giống như các bộ phận khác nằm bên ngoài cơ thể, chúng ta rất khó để biết cơ thể đang dơ dáy bẩn thỉu thế nào dễ dàng như thấy cái móng tay đang dính ghét để mà chà rưả. Nhiều người khác thì cho rằng “tôi còn trẻ, tôi vẫn khỏe, chưa cần detox” và “còn có hệ thống tự giải độc của cơ thể kia mà”. Trong khi mỗi sáng họ nạp năng lượng bằng một tô phở ngâm phọc-môn, uống ly hóa chất được gọi là café. Trưa thì no bụng bằng đĩa cơm trộn bột nở và canh măng nhiễm lưu huỳnh, uống ly nước mía siêu bẩn. Tối nhẹ nhàng với đĩa salad phun nhớt, bla bla….thì việc thải độc tố tự nhiên gần như là không thể, mà phải cậy dựa một phần vào thải độc tố chủ động.

Các phương pháp detox đơn giản tại nhà: Bác sĩ dinh dưỡng Andy Bellatti của đại học Y New York nhắc nhở chúng ta rằng: trong điều kiện sống trong lành, thực phẩm an toàn, thì việc detox là gần như “hoàn toàn vô nghĩa”. Vì…ơ hay, là vì cơ thể chúng ta vốn dĩ đã quá tuyệt hảo trong việc loại bỏ các độc tố rồi chứ còn gì nữa? Detox chủ động hầu hết được khuyến cáo nếu chế độ sống thiếu lành mạnh hoặc ở trong môi trường ô nhiễm, thực phẩm độc hại mà thôi. Vì thế, detox cơ bản nhất không phải là “làm sao để thải” mà là “làm sao để nạp ít độc tố”. Vì thế, hãy thôi nói detox là làm sạch ruột, detox trước hết là một lối sống (life-style), là yêu thương cơ thể bằng cách:

1. Đảm bảo uống đủ lượng nước sạch, được lọc qua hệ thống đạt chuẩn, tối thiểu # 2 lít mỗi ngày
2. Ăn nhiều chất xơ và các loại trái cây sạch, đặc biệt là bông cải xanh, atisô và rong biển.
3. Hóa giải các cảm xúc tiêu cực, phiền muộn, tức giận và stress quá mức.
4. Thể dục, thể thao đều đặn và ngủ đủ giấc
5. Quên đi các loại thực phẩm đóng gói hoặc đóng hộp với các thành phần nhân tạo, hương vị nhân tạo, màu sắc nhân tạo và chất bảo quản
6. Hạn chế các chất tẩy rửa hóa học mạnh, mà thay thế bằng các sản phẩm tự nhiên (organic)

Sự thật nào ẩn giấu đằng sau “detox diet”?

Detox lần đầu tiên được biết đến là qua chế độ ăn kiêng (detox diet). Đây là một phương pháp detox bằng cách nói không với thức ăn có nguồn gốc tinh bột, đạm động vật, và đường tinh luyện, mà thay thế bằng các loại nước trái cây ép ( khoảng 10-12 ly nước trái cây mỗi ngày), dầu oliu, rau củ quả. Đôi khi còn phối hợp với trà/thuốc nhuận tràng, hoặc bơm nước muối vào hậu môn để làm sạch ruột.

Khi học đòi người khác detox, tôi đã phải hết sức cố gắng để giữ cho bản thân được tỉnh táo trước tất cả các lời nói quyến rũ ma mị về lợi ích của phương pháp này. Tôi chăm chăm moi móc nhằm tìm ra cơ chế khoa học nào đang đứng đằng sau “bảo kê” cho phương pháp này, khiến nó được ưa chuộng như thế. Tôi tìm được:

• Một tạp chí đưa ra nghiên cứu rằng: táo, bột yến mạch, cà tím có thể liên kết với chì và thủy ngân trong cơ thể giúp loại bỏ chúng
• Trong một nghiên cứu phòng chống ung thư của bs Ashley Koff ở vùng ô nhiễm nặng (Trung Quốc): uống bông cải xanh mỗi ngày trong tối thiểu ba tháng, giúp loại trừ các độc tố hấp thụ qua đường hô hấp
• Nghiên cứu ở chuột, cho thấy au mùi và các loại thực phẩm giàu selen (như tỏi, nấm) 2 lần/ngày giúp cơ thể hạn chế tích tụ chì và thủy ngân.
• Vv…

Dù có khá nhiều nghiên cứu, nhưng hầu hết là những nghiên cứu nhỏ, lẻ tẻ, và vẫn chưa đưa ra được là nó thải độc tố bằng cơ chế nào. Giới khoa học cũng vì nó mà chia làm 2-3 phe cãi nhau ỏm tỏi cả lên về mức độ lợi hại và hiệu quả. Tạm bỏ qua phần hiệu quả và bằng chứng khoa học nọ kia còn đang trong vòng tranh cãi, thì tác dụng phụ của phương pháp này là điều ai cũng gật đầu đồng tình: detox diet liên tục trong 10-14 ngày (có nhiều kiểu detox, nhưng kiểu này là cổ điển nhất) khiến cơ thể thường xuyên ở trong tình trạng hạ đường huyết, đau cơ, chóng mặt choáng váng, buồn nôn, và cảm giác yếu ớt vì chế độ ăn nghèo dinh dưỡng và ít calorie.

….Và nỗi hoang mang đằng sau “cơn lốc detox”:

• Detox massage theo lý giải của người sáng lập, phương pháp này xem cơ thể con người như một miếng bọt biển: dưới áp lực và quy luật của massage, các chất độc sẽ được (các bạn chịu khó tưởng tượng) “vắt” ra khỏi các mô cơ quan, rồi đưa các chất độc này vào hệ bạch huyết, sau đó đến nơi nó cần phải đến (đại tràng) trước khi bị tống ra ngoài
• Detox pad được vẽ ra là một miếng dán giúp loại bỏ độc chất thậm chí cả chì và asen ra khỏi cơ thể và tăng cường hệ miễn dịch bằng cách dán lên chân mỗi đêm. Những miếng dán này sẽ “làm phép thuật kỳ diệu” khi chúng ta ngủ. Theo bs Lawrence Gibson (Mayo Clinic, Mỹ) những detox pad này chứa thành phần chủ yếu là gỗ, thảo mộc, đá tourmaline, và nhiều các loại khoáng chất. Mỗi sáng gỡ miếng dán ra sẽ thấy miếng dán đổi màu như là một bằng chứng của việc độc chất được lấy khỏi cơ thể. Chưa biết thực hư thế nào, nhưng detox pad vẫn chưa được FDA Hoa Kỳ chấp thuận.
• Detox bằng máy ion (ionic foot detox machine) Là gà non trong lĩnh vực ionic detox machine, tôi tự nhận thấy mình không có quyền phát biểu gì về phương pháp này, mà chỉ trích dẫn lời của một chuyên gia của 1 viện thải độc tố (tại tp HCM) “Những thay đổi màu nước là vì các phản ứng hóa học giữa điện và thành phần có sẵn trong nước, không phải vì chất độc. Vì vậy, đừng để bị lừa.”

Trong một mớ hỗn độn, hãy để tôi lên tiếng thay cho thủy liệu pháp đại tràng (Colon hydrotherapy)

Thủy liệu pháp đại tràng (TLPĐT) là một phương pháp sử dụng một dòng nước ấm len lỏi vào đại tràng, và nhẹ nhàng cuốn trôi tất cả mọi chất thải có trong lòng ruột lẫn cặn phân và kim loại nặng bám trên thành ruột. Một hệ thống máy thủy liệu pháp đại tràng đạt chuẩn được FDA chấp thuận, là một hệ thống đáp ứng được các nhu cầu nghiêm ngặt vệ sinh, hiệu quả, cũng như độ an toàn cao nhất. Nước được sử dụng trong TLPĐT phải qua hệ thống lọc bằng carbon, sau đó tiếp tục được tinh chế bằng một bộ lọc tia cực tím (UV) để có được nước nguyên chất 99,9% . Một bộ phận an toàn đảm bảo rằng nước luôn tương thích với thân nhiệt con người, khoảng 37 đến 38 độ C

• Trước detox TLPĐT cần chuẩn bị gì? Cố gắng không ăn bất cứ thứ gì hoặc ăn nhẹ với hoa quả rau củ luộc (đối với người hay bị hạ đường huyết), trong ít nhất 2 giờ trước khi thực hiện TLPĐT. Điều này làm cho hệ thống tiêu hóa được nghỉ ngơi và quá trình detox cũng sẽ dễ chịu hơn, khi dạ dày không đầy ụp thức ăn.
• Detox bằng TLPĐT có thể làm mất 1 lượng vi khuẩn thường trú (vi khuẩn có lợi) đường ruột, sinh rối loạn tiêu hóa trong vài ngày đầu. Để khuyến khích sự tái sinh của hệ thực vật đường ruột cũng như tạo môi trường tốt cho chúng phát triển, ngay sau detox TLPĐT, chúng ta thường được bổ sung viên nang probiotic hoặc có thể thay bằng việc ăn sữa chua không đường acidophilus.
• Phải đặt ống vào hậu môn. Đừng cảm thấy xấu hổ vì điều đó. Chuyên viên không nhìn thấy gì khác trên cơ thể chúng ta, ngoài hỗ hậu môn, nhờ 1 bộ trang phục được thiết kết đặc biệt. trong suốt quá trình cũng có chăn đắp trên bụng và phủ tận chân bạn để đảm bảo sự riêng tư trong toàn bộ quá trình.
• Vì là một phương pháp y khoa, bất cứ lời khẳng định nào kiểu như “dễ chịu như đi spa” đều…không hợp lý. Đối với tôi mà nói, một chút khó chịu là bình thường và phải có, vì riêng việc đưa nước tinh khiết vào đại tràng, khiến đại tràng tăng co bóp, bong các mảng bám trên thành đại tràng, thì không thể nào đem lại cảm giác…thích thú được. Nhưng thật sự không ngoa tí nào, nếu mô tả trên sau lần thứ 2, thứ 3, vì khi đó, ruột đã quen với sự hiện diện của nước và co bóp. Kết thúc một đợt trị liệu (trung bình 3-5 lần tùy người), cảm giác thoải mái đến không thể thoải mái hơn, như thể đi làm cả ngày trong bụi bặm được gột rửa vào cuối ngày vậy.